Śledź nas na:



Pedagogika pracy dziś i jutro

W Polsce twórcą pedagogiki pracy jest prof. dr Tadeusz Nowacki, a jej początki przypadają na lata siedemdziesiąte. W 1972 r. Rada Naukowa Instytutu Kształcenia Zawodowego ogłosiła narodziny nowej dyscypliny pedagogicznej pod nazwą pedagogika pracy.

   Z ustalonej definicji pedagogiki pracy wynika, że jest to dyscyplina pedagogiczna, której przedmiotem badań i zainteresowań naukowych są problemy wychowania przez pracę, kształcenia ogólnotechnicznego, orientacji i poradnictwa zawodowego, doskonalenia ogólnego i zawodowego pracowników oraz problemy oświatowe i wychowawcze w zakładzie pracy.

Omawiana dziedzina pedagogiczna zyskuje coraz więcej na znaczeniu w innych krajach. Aktualny stan upoważnia nas do wyodrębnionego i względnie samodzielnego traktowania pedagogicznych problemów człowieka i jego pracy oraz określenia tychże mianem pedagogiki pracy. Wg K. Korabiowskiej-Nowackiej nowa dyscyplina pedagogiczna jaką jest pedagogika pracy, ze względu na stosowaną metodykę jest nauką empiryczną, doświadczalną. Ze względu na główne zadanie jest nauką praktyczną stosowaną, natomiast ze względu na przedmiot badań jest nauką humanistyczną stosowaną. Oczywiście jak każda nauka jest także nauką teoretyczną. Przedmiotem badań tej dyscypliny naukowej są pedagogiczne aspekty relacji: człowiek - wychowanie - praca. Do działów pedagogiki pracy odpowiadającym kolejnym etapom życia zaliczamy: kształcenie przedzawodowe, kształcenie zawodowe i doskonalenie zawodowe. Zakres problemowy pedagogiki pracy jest rozległy i bogaty bowiem, jak już wiadomo, odnosi się on do różnych okresów życia człowieka. Dla należytego zrozumienia i ogarnięcia podstawowych treści pedagogiki pracy konieczne jest wyszczególnienie dyscyplin pedagogicznych ściśle związanych z pedagogiką pracy. Są to: teoria wychowania, dydaktyka, teoria kształcenia ustawicznego, andragogika, pedagogika specjalna i pedagogika społeczna.

Dla pedagogiki pracy kategorią najodpowiedniejszą i najbardziej podstawową jest praca zawodowa. Rola pracy zawodowej w życiu każdego dorosłego człowieka jest ogromna. Stanowi ona nie tylko niezbędny warunek życia, ale także ważną formę jego aktywności. Praca zawodowa wypełnia człowiekowi połowę życia, jest istotnym źródłem zadowolenia, ale także często przyczyną wielu trosk i trudności. Człowiek pracujący zawodowo, poprzez swoją pracę nie tylko zdobywa środki do życia, ale także staje się wewnętrznie, wzbogaca nieustannie swoją osobowość, poszerza swoją szansę samorealizacji, staje się człowiekiem rzeczywistym, a tym samym podmiotem pracy. Wyłania się więc potrzeba dalszego uznawania wypracowanej przez pedagogikę pracy teorii wychowania przez pracę, do pracy i w procesie pracy, dostosowanej do nowych warunków ustrojowych, gospodarczych i edukacyjnych.

Naukowe podstawy pedagogiki pracy widzieć należy w systemie twierdzeń dotyczących rewolucji naukowo - techniczno - informatycznej. Takie kategorie jak: intelektualizacja pracy, dostosowanie kwalifikacji zawodowych, rzutują na pedagogikę pracy, jako dyscyplinę nowoczesną, będącą przedmiotem zainteresowań teoretyków i praktyków, specjalistów w zakresie wychowania i specjalistów w dziedzinie produkcji. Realizowane obecnie zmiany systemowe w gospodarce naszego kraju będą stanowiły decydujący czynnik w przekształcaniu naszej gospodarki w kierunku rozwoju przemysłów wysokiej techniki, intensyfikację rozwoju i zastosowań rodzimej nauki i techniki oraz adaptację dokonań światowych. Uwzględnia się więc również głęboką przebudowę systemu edukacji narodowej. W tym sensie można mówić również o zjawisku koegzystencji form nowych z dotychczasowymi w dziedzinie gospodarki i techniki. Z konieczności musi to więc rzutować na sferę kształcenia zawodowego.

Biorąc pod uwagę obecną sytuację pedagogiki pracy można stwierdzić, że rozwiązanie problemów, z jakimi styka się ta dyscyplina naukowa, wymaga jeszcze dużo wysiłku. Stosunkowo mało wiemy o wychowaniu przez pracę w rodzinie, w przedszkolu i w okresie nauczania początkowego. Brak jest zgodności w kwestii kształcenia politechnicznego. Nazbyt zróżnicowane są poglądy dotyczące orientacji i poradnictwa zawodowego. Wreszcie, zbyt mała jest nasza wiedza na temat form i rozwiązań stosowanych w zakresie przyuczania do zawodu, realizowanego w szkole ogólnokształcącej. Przyjąć można, że właśnie pedagogowi pracy mogłaby przypaść rola inicjatora, organizatora o koordynatora działań, stanowiących o istocie kształcenia przedzawodowego, szczególnie realizowanego w szkole ogólnokształcącej, w placówkach działalności opiekuńczo - wychowawczej oraz poradniach wychowawczo - zawodowych.



Zobacz także