Aktualne i antycypowane problemy pedagogiki pracy
Pedagogikę pracy przyjęło się określać jako subdyscyplinę naukową, której przedmiotem badań są pedagogiczne aspekty relacji: człowiek - wychowanie - praca.
Przez pedagogikę pracy będziemy rozumieć dyscyplinę pedagogiczną, której przedmiotem badań naukowych są problemy wychowania przez pracę, kształcenia ogólnotechnicznego, orientacji, poradnictwa i doradztwa zawodowego, edukacji prozawodowej, kształcenia i wychowania zawodowego, kształcenia ustawicznego dorosłych oraz problemy edukacyjne i humanizacyjne (etyczne) zakładu pracy.
Pedagogika pracy to dyscyplina pedagogiczna, której przedmiotem badań jest praca ludzka, jej różnorodne uwarunkowania, jej wpływ wychowawczy na jednostkę, znaczenie pracy w kształceniu ogólnym, dostosowanie stanowiska pracy do człowieka, przystosowanie pracownika do warunków pracy itd.
Centralnym problemem pedagogiki pracy jest kształcenie i wychowanie ludzi oraz przygotowanie ich do samokształcenia i samowychowania w pracy zawodowej.
Zagadnienia te dotyczą osób:
-
przygotowujących się do podjęcia pracy (w różnym wieku i do różnych zawodów)
-
pracujących zawodowo (np.: dokształcanie, doskonalenie i adaptacja zawodowa)
-
opuszczających trwale miejsce pracy (zwolnienia, renty, emerytury)
Problematyka badawcza pedagogiki pracy obejmuje następujące zagadnienia:
-
sylwetki człowieka, jakiego chcemy wychować,
-
zadań zawodowych, jakie będzie wykonywać absolwent określonej szkoły zawodowej,
-
treści, metod i środków kształcenia, dokształcania oraz doskonalenia,
-
warunków osobowych i materialnych przygotowania człowieka do pracy,
-
skuteczności kształcenia, dokształcania i doskonalenia zawodowego,
-
skuteczności działań wychowawczych w miejscu pracy.
Tereny badań pedagogiki pracy:
-
dom rodzinny,przedszkola i szkoła oraz inne ośrodki wychowania przez pracę i kształtowania osobowości młodego człowieka,
-
szkoły i inne ośrodki (instytucje) wychowania spełniające funkcje przygotowania młodzieży do świadomego wyboru zawodu (dom rodzinny, szkoła ogólnokształcąca, organizacje młodzieżowe, środki masowego przekazu itp.),
-
szkoły i inne placówki oświatowo-wychowawcze realizujące proces przygotowania do pracy zawodowej (w tym zakłady pracy),
-
ośrodki kształcenia ustawicznego pracowników, w tym szkoły dla pracujących, kursy i studia
-
podyplomowe, zakłady pracy itp.
-
ośrodki prowadzące badania nad organizacją i skutecznością kształcenia i doskonalenia
-
zawodowego,
-
zakłady pracy traktowane jako znaczące środowiska wychowania.
Dla pedagogiki pracy przyjęto następujące układy odniesienia:
-
ustrój społeczno - gospodarczy ewoluujący w kierunku współczesnego kapitalizmu,
-
społeczeństwo obywatelskie, demokratyczne i pluralistyczne z akcentem na podmiotowość każdego człowieka, otwarte na wartości ogólnoludzkie i chrześcijańskie,
-
dominującą rolę a zarazem zasadę własności prywatnej,
-
gospodarkę wolnorynkową, zakładającą maksymalną przedsiębiorczość, mobilność, kompetencyjność i konkurencyjność,
-
daleko zaawansowaną demokratyzację i decentralizację w ogólnym kształcie życia państwowego i gospodarczego,
-
dominację małych i średnich prywatnych zakładów pracy,
-
transfer nowoczesnej techniki, technologii, organizacji i obsługi z uwzględnieniem szeroko prowadzonego doskonalenia zawodowego,
-
transformację ilościową i jakościową zasobów kadr pracowniczych, szczególnie w zakresie przekwalifikowania, dostosowywania do nowych potrzeb i racjonalnej polityki kadrowej,
-
znacznie podwyższone i nowocześnie rozumiane kwalifikacje oraz kompetencje pracowników różnych działów gospodarki narodowej, z uwzględnieniem maksymalnej mobilności pracowniczej.