Śledź nas na:



Filozoficzne konteksty myślenia o pracy

Konteksty myślenia o pracy:

  • Uniwersalistyczny;

  • Chrześcijański;

  • Pragmatyczny.

 

Kontekst uniwersalistyczny:

  • praca jest wartością uniwersalną, tą wartością, dzięki której powstają i funkcjonują wszystkie inne wartości;

  • praca stanowi podstawowy miernik wartości człowieka;

  • praca stanowi podstawowy wymiar bytowania człowieka na ziemi

Praca człowieka w encyklice Jana Pawła II „Laborem exercens\"

Praca jest dobrem człowieka- dobrem jego społeczeństwa- przez pracę człowiek nie tylko przekształca przyrodę, dostosowując ją do swoich potrzeb, ale także urzeczywistnia siebie jako człowieka, a także poniekąd bardziej staje się człowiekiem. Człowiek powinien pracować zarówno ze względu na nakaz Stwórcy, jak też ze względu na własne człowieczeństwo, którego utrzymanie i rozwój domaga się praca - dlatego jest ona obowiązkiem w wielorakim tego słowa znaczeniu.

W świetle powyższego można stwierdzić, że:

  • każdy człowiek, tym bardziej sprawny fizycznie i psychicznie, ma prawo do pracy, a organizacja życia społecznego winna gwarantować realizację tego prawa

  • każdy człowiek powinien uzyskać takie przygotowanie do pracy i takie kompetencje, które zagwarantują mu szansę bycia podmiotem w każdej sytuacji pracowniczej,

  • każdy człowiek ma prawo do otrzymywania za pracę środki gwarantujące jemu i jego rodzinie godny stan ludzkiej egzystencji.

  • bezrobocie powstałe na skutek gry czynników ekonomicznych, godzi w istotę człowieka

Praca w ujęciu społecznej doktryny chrześcijańskiej

  1. Podstawy społecznej doktryny chrześcijaństwa zawarte w Biblii - praca jest swoistym powołaniem człowieka;

  2. Filozoficzne rozważania kwestii pracy ludzkiej w pismach św. Tomasza z Akwinu - praca jako środek konieczny do utrzymania w zdrowiu ciała i duszy oraz jako źródło określonych cnót, niezbędnych ze względu na cel ostateczny (zbawienie) - Tomizm;

  3. Encyklika papieża Leona XIII Rerum novarum (1891);

  4. Encyklika papieża Jana Pawła II o pracy ludzkiej - Laborem exercens (1981); Przemówienie na 68 Sesji Międzynarodowej Organizacji Pracy (Genewa, 15.VI 1982); Homilia do wiernych w Gdańsku - VI pielgrzymka Papieża Jana Pawła II do Polski.

  5. Kardynał Stefan Wyszyński Duch pracy ludzkiej (1957). Idea pracy, w sensie gospodarczym czy zawodowym, w koncepcji Prymasa:

  • w pracy udział bierze cały człowiek: umysł, wola, uczucia i władza ciała,

  • pracę charakteryzują tak doniosłe wymiary, jak: antropologiczny, moralny, religijny i chwalebny.

Antropologiczny - człowiek, wraz z całym światem powstał z pracy Boga, przez pracę żyję, dopełnia się, realizuje zamysł Boży w stosunku do świata. Praca żywi, rozwija, kształtuje i jest duchem stworzenia. Człowiek w pracy spełnia się jako jednostka i jako społeczność.

Moralny - praca doskonali człowieka, jego życie materialne i duchowe, jego moralność, charakter i osobowość. Praca zawsze istnieje w kontekście społecznym (rodzinie, grupie, zbiorowości), jej rozumienie jest kluczem do rozwiązania kwestii społecznych.

Religijny (transcendentalny) - praca przekracza porządek materialny, dociera do świata duszy, realizuje porządek i wolę Bożą; jest wartością religijną.

Chwalebny - dobrze wykonywana praca wiąże się z pięknem duchowym człowieka. Jaśnieje takimi wartościami, jak mądrość, cierpliwość, rozsądek, wytrwałość i stałość, sumienność i pilność, radość, zdolność do współpracy z innymi itp. Taka praca powraca do ikony człowieka, z której wyszła.

Każdy człowiek w swojej osobistej pracy powinien osiągnąć dwa cele: udoskonalenie rzeczy i udoskonalenie człowieka pracującego.

Analiza poglądów najwybitniejszych przedstawicieli Kościoła katolickiego prowadzi do następujących wniosków:

  1. Praca stanowi właściwość człowieka od chwili jego stworzenia. Nie jest ona następstwem grzechu pierworodnego, nie jest też karą za nieposłuszeństwo. Jest ona trwale związana z naturą rozumną człowieka, jego istotą, egzystencją i rozwojem osobowym. Stanowi ona podstawowy wymiar bytowania człowieka na ziemi.

  2. Praca poza Bogiem i człowiekiem stanowi wartość najwyższą, jest źródłem wszelkich innych wartości, doskonali nie tylko rzeczy, ale i samego człowieka.

  3. Pracę należy rozpatrywać w dwóch podstawowych aspektach - podmiotowym i przedmiotowym. Biorąc początek w ludzkim podmiocie, skierowana jest ona ku zewnętrznemu przedmiotowi, zakłada swoiste (odpowiedzialne) panowanie człowieka nad rzeczami i przedmiotami, nad ziemią.

  4. Pracę ludzką widzieć należy w podwójnym wymiarze - indywidualnym i społecznym. Jest ona nie tylko sprawą osobistą człowieka, ale także siłą społeczną. Przez nadawanie materii nowych wartości, praca staje się sprawczynią dostatku, dobrobytu i dochodu narodowego. W pracy, dzięki niej i z jej pomocą wytwarza się między ludźmi więź społeczna.



Zobacz także