Śledź nas na:



Metodologiczne problemy pedagogiki pracy

T. Nowacki ujął przdmiot badań pedagogiki pracy w formie dekalogu. Wyróżnił on: teleologię, zawodoznastwo, dobór i układ treści kształcenia, zagadnienia wychowania, teoretyczne podstawy opracowań metodycznych, orientację zawodową, dokształcanie i doskonalenie zawodowe, zagadnienia wyposażenia, zagadnienia kierowania oraz pedeutologię.

 

Przedmiot badań pedagogiki pracy T. Nowacki ujął w formie dekalogu:

  1. Teleologia (cele kształcenia i ich analiza w powiązaniu z przemianami kultury, gospodarki i struktury zatrudnienia).

  2. Zawodoznastwo (podział pracy, wyodrębnienie się zawodów, klasyfikacja zawodów i specjalności).

  3. Dobór i układ treści kształcenia (kryteria doboru treści, relacje między treściami ogólnokształcącymi, zawodowymi i ogólnozawodowymi, procedury tworzenia programów kształcenia, korelacja międzyprzedmiotowa).

  4. Zagadnienia wychowania (wychowanie przez pracę w rodzinie, przedszkolu, szkole zawodowej i zakładzie pracy, wychowanie fizyczne, estetyczne, rozwijanie kultury technicznej).

  5. Teoretyczne podstawy opracowań metodycznych (organizacja i przebieg procesu dydaktycznego w szkołach zawodowych różnych typów).

  6. Orientacja zawodowa (charakterystyki zawodów szkolnych - wiedza o zawodach, diagnoza pedagogiczna, ocena i samoocena możliwości psychofizycznych uczniów, organizacja systemu orientacji i poradnictwa zawodowego).

  7. Dokształcanie i doskonalenie zawodowe (dydaktyczne i wychowawcze funkcje zakładów pracy, funkcje: adaptacyjna, wyrównawcza, renowacyjna i rekonstrukcyjna).

  8. Zagadnienia wyposażenia (architektura szkolna, infrastruktura techniczna warsztatów, pracowni i laboratoriów, środki i materiały dydaktyczne).

  9. Zagadnienia kierowania (organizacja i kierownictwo, pomiar dydaktyczny, kryteria oceny pracy szkoły i poszczególnych nauczycieli).

  10. Pedeutologia (nauczyciel szkoły zawodowej).

Działy pedagogiki pracy:

  • Kształcenie i wychowanie przedzawodowe,

  • Kształcenie prozawodowe,

  • Kształcenie zawodowe,

  • Kształcenie ustawiczne dorosłych,

  • Orientacja, poradnictwo i doradztwo zawodowe.

Kształcenie przedzawodowe:

Utożsamiane z pedagogiką przedzawodową, obejmuje to wszystko, co decyduje o rozwoju jednostki w okresie poprzedzającym systematyczne kształcenie zawodowe oraz pomaga w dokonywaniu wyboru zawodu zgodnie z warunkami osobistymi i potrzebami społecznymi. W sferze tej mieści się kształcenie ogólne, jako podstawa kształcenia zawodowego, wychowanie przez pracę realizowane w domu rodzinnym, w przedszkolu i w szkole ogólnokształcącej, kształcenie ogólnotechniczne, jak również preorientacja, orientacja i poradnictwo zawodowe.

Kształcenie prozawodowe:

Obejmuje te działania edukacyjne, dzięki którym uczący się rozpoznaje ogólne właściwości zawodów i pracy zawodowej, zbliża się do problemów pracy człowieka, wykształca ogólne właściwości postawy zawodowej, przymierza siebie do przyszłej roli zawodowej, uzyskuje określone przyuczenie do zawodu, jednak nie uzyskuje kwalifikacji zawodowych. Podstawowym terenem kształcenia prozawodowego jest liceum profilowane zawodowo.

Kształcenie zawodowe:

Jako obszar problemowy utożsamiany z pedagogiką zawodową, obejmuje kształcenie ogólnozawodowe i specjalistyczne, realizowane w różnych instytucjach kształcenia zawodowego (głównie w szkole zawodowej i w zakładzie pracy), prowadzące do uzyskania kwalifikacji zawodowych i warunkujące dobrą przydatność zawodową, wysoką wydajność pracy i zadowolenie z jej wykonywania. W sferze tej mieści się cała struktura treści dydaktycznych, a więc: cele, treści i programy kształcenia i wychowania zawodowego, proces kształcenia zawodowego, formy, metody i środki kształcenia zawodowego, warunki skuteczności i wyniki kształcenia, w tym zagadnienia powodzeń i niepowodzeń szkolnych uczniów szkół zawodowych oraz losów i przydatności zawodowej absolwentów, wreszcie poradnictwo zawodowe oraz struktura i organizacja kształcenia zawodowego w Polsce i w świecie.

Kształcenie ustawiczne dorosłych:

Dział ten obejmuje problemy oświatowe i wychowawcze ludzi pracujących, a szczególnie doskonalenie zawodowe pracowników w całym okresie ich aktywności zawodowej, prowadzące do nieustannego wzbogacania osobowości i do mistrzostwa w zawodzie. Skupia on także problemy adaptacji społeczno-zawodowej, identyfikacji z zawodem i z zakładem pracy, stabilizacji zawodowej, jak również problemy stosunków międzyludzkich w zakładzie pracy i problematykę zadań humanizacyjnych współczesnego zakładu pracy. W dziale tym istotna jest teza, że miejsce pracy staje się znaczącym ośrodkiem kształcenia ustawicznego.

Zadania teorii kształcenia ustawicznego

  1. Zapewnienie możliwości kontynuowania nauki i dopełniania wykształcenia po ukończeniu szkoły obowiązkowej.

  2. Umożliwienie w każdym wieku uzupełniania, odnawiania i dostosowywania nabytych wiadomości i umiejętności do nowych potrzeb, w tym:

    a) umożliwianie każdemu członkowi stałej adaptacji do nowości we wszystkich dziedzinach, a zwłaszcza do zmian występujących w jego własnej specjalności,

    b) kształcenie zdolności nadążania za postępem naukowo - technicznym, społecznym i kulturalnym,

    c) stwarzanie możliwości doskonalenia kwalifikacji lub przekwalifikowywania się.

  3. Ułatwienie rozumienia problemów narodu i świata wszystkim obywatelom, niezależnie od zajmowanych stanowisk i zakresu odpowiedzialności, w tym:

    a) umożliwienie każdej jednostce zrozumienia zachodzących zmian w środowisku technicznym, społecznym i kulturalnym, które wpływa na warunki życia człowieka,

    b) uświadomienie każdemu własnych możliwości oddziaływania na środowisko,

    c) stwarzanie człowiekowi możliwości „bycia autonomicznym" i „bycia podmiotem",

    d) ułatwianie i ulepszanie stosunków jednostki ze społeczeństwem.

  4. Tworzenie warunków do stałego i wszechstronnego rozwijania, w ciągu całego życia, osobowości człowieka warunkującej:

    a) pełną identyfikację jednostki z rodziną, środowiskiem pracy zawodowej i grupą społeczną,

    b) maksymalną aktywność zawodową i społeczną utrwaloną pozytywnym systemem motywacyjnym.

W teorii kształcenia ustawicznego szczególne miejsce przypada:

  • procesom samokształcenia, dokształcania i doskonalenia, tworzącym układ harmonijny i dopełniający się,

  • koncepcji szczeblowego systemu doskonalenia zawodowego.



Zobacz także