Problemy humanizacyjne, społeczno-wychowawcze i edukacyjne zakładu pracy
Humanizacja pracy- to całokształt przemian w traktowaniu pracy ludzkiej, uwarunkowanych współczesną kulturą pracy i postępem naukowo- technicznym, prowadzących do nadania warunkom pracy człowieka charakteru w pełni humanistycznego.
Proces humanizacji pracy można sprowadzić do działania pozwalającego zharmonizować warunki pracy z możliwościami oraz z dążeniami ludzi pracujących. Wymaga to wzajemnego przystosowania:
-
warunków pracy do człowieka,
-
człowieka do warunków pracy,
-
człowieka do człowieka.
Właściwości i uwarunkowania humanizacji pracy:
-
Widzenie człowieka jako podmiotu pracy,
-
Przezwyciężenie istniejącego podziału pracy na fizyczną i umysłową poprzez podwyższanie wykształcenia ogólnego i zawodowego pracowników,
-
Zapewnienie bezpieczeństwa podczas wykonywanej pracy, odpowiadającego podstawowym wymogom zdrowotnym,
-
Skracanie dnia roboczego przez udoskonalenie techniczne oraz podnoszenie kultury pracy,
-
Stosowanie ciągłej wymiany stanowisk pracy, gwarantującej prawidłowy układ relacji człowiek - maszyna,
-
Czynny udział pracowników w kontrolowaniu procesów technologicznych i społecznych,
-
Zwiększenie czasu wolnego ludzi pracy, z przeznaczeniem na wypoczynek, rekreację i doskonalenie własnej osoby,
-
Uczynienie z pracy podstawowego miernika wartości człowieka.
W idei humanizacji pracy można wyróżnić dwa nurty:
Nurt humanistyczny - wynika z chęci wyzwolenia człowieka od negatywnych skutków pracy i zmierza do jego upodmiotowienia, warunkującego wysoką jakość i kulturę pracy.
Nurt pragmatyczny - wynika z dążenia do osiągnięcia optymalnych efektów produkcyjnych przez poprawę technicznych i społecznych warunków pracy.
Związek humanizacji pracy z jakością pracy, jakością życia i kulturą pracy:
Przez jakość pracy należy rozumieć wartość społeczną wynikającą z jednostkowej, scalonej satysfakcji materialnej i niematerialnej, uwarunkowanej kwalifikacjami i predyspozycjami do dobrej pracy oraz osiąganymi efektami, jak również warunkami materialnymi i społecznymi środowiska pracy, dostosowanymi do współczesnych standardów jakości pracy.
Społeczne znaczenie jakości pracy:
-
Jest warunkiem rozwoju osobowości w procesie pracy, co wiąże się z tezą, że „praca tworzy człowieka ustawicznie".
-
Jest wyrazem prawidłowo kształtującego się życia społecznego pracujących, w którym obowiązuje zasada racjonalnego zatrudnienia, zaspokajania potrzeb pracowniczych, troski o bezpieczeństwo i jakości życia człowieka oraz poprawne stosunki międzyludzkie.
-
Jest wyrazem i gwarantem pomyślnego rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, czynnikiem dynamizującym ten rozwój oraz najbardziej obiektywnym miernikiem tego rozwoju.
Model scalonej jakości pracy i życia:
-
Naczelną wartością ogólnospołeczną dla każdego człowieka jest długie i sensowne życie.
-
Wartością złożoną, ale podporządkowaną wartości naczelnej, jest godziwy poziom warunków bytu.
-
Wartością ogólnospołeczną, powszechnie akceptowaną jest wykształcenie, ponieważ kształcenie jest źródłem zasilającym zdolność do efektywnej, coraz lepszej pracy oraz do życia racjonalnego w czasie pracy i poza nią. Od wykształcenia człowieka zależy jego racjonalistyczna i uspołeczniona orientacja życiowa, jego kwalifikacje ogólne i zawodowe, motywy i postawy warunkujące poprawę jakości pracy i życia.
-
Kształcenie się prowadzi do realizacji możliwości swobodnego wyboru zawodu, miejsca zamieszkania i miejsca pracy, a także gwarantuje dobrą jakość pracy i wysoką jakość życia - jest wyrazem stanu mobilności zawodowej i życiowej.
-
Wartością potęgującą scaloną jakość pracy i życia jest ruchomy i naukowo zorganizowany czas pracy, co oznacza efektywną aktywność zawodową.
-
Sprzężona zwrotnie z czasem pracy jest struktura treści czasu wolnego, zindywidualizowana odpowiednio do potrzeb psychofizycznych różnych grup ludności.
-
Wartością wynikającą ze wszystkich wyżej wymienionych jest upowszechnienie stosunków społecznych opartych na wzajemnym zaufaniu, samodzielnym myśleniu, inicjatywie, poczuciu odpowiedzialności i uczestnictwie w podejmowaniu decyzji dotyczących planów rozwoju.