1. Poczucie godności osobistej płynące z pracy, wpływ pracy na kształtowanie się pozytywnych cech charakteru - solidaryzm społeczny i praworządność.

2. Koncepcja osoby (podmiotu) i jej wolności, jako najwyższej wartości świata stworzonego przez Boga - idea rewolucji duchowej i wyzwolenia człowieka.

3. Problematyka egzystencji, jako szczególnego sposobu istnienia człowieka - odpowiedzialność moralna jednostki, jej samotność, zagubienie itp.

Kontekst pragmatyczny pracy-XIX w. - filozofia pragmatyzmu, materializm utylitarny, marksizm.

1. Praca jest głównym czynnikiem decydującym o wykorzystaniu możliwości życiowych człowieka. Odgrywa zasadniczą rolę w jego rozwoju i stanowi materialną podstawę życia społecznego.

2. Jako twórczyni wartości użytkowych, warunkuje istnienie człowieka, praca jest wieczną, przyrodzoną koniecznością, umożliwiającą życie ludzkie.

3. Oddziałując za pośrednictwem pracy na przyrodę i zmieniając ją, człowiek zmienia także swoją naturę.

4. Praca jest pierwszym, podstawowym warunkiem życia ludzkiego - praca stworzyła samego człowieka.

W relacjach człowiek - praca i powyższych koncepcji, można wyróżnić trzy funkcje pracy:

• Jest skierowana na zmianę świata przyrodniczego i podporządkowanie go człowiekowi;

• Jest działalnością, w której człowiek może się twórczo realizować, manifestować i rozwijać własną osobowość;

• Jako jedna z głównych form udziału człowieka w życiu społecznym, jest działalnością społeczną i kulturotwórczą, która określa stosunek jednostki do społeczeństwa oraz całej kultury.

Inne aspekty pracy człowieka:

• Filozoficzny- pracę ujmuje jako wartość; tę wartość, która jest jedynym źródłem wszelkich innych wartości.

• Fizjologiczno-psychologicznym - pracę traktuje się jako obiektywną potrzebę człowieka, Ekonomicznym- praca stanowi podstawowe źródło i warunek egzystencji człowieka oraz rozwoju gospodarczego kraju. W procesie pracy powstają wytwory społecznie użyteczne, warunkujące rozwój społeczno- ekonomiczny kraju i dobrobyt jednostki.

• Społecznym - praca z racji swojego charakteru społecznego, gwarantuje konieczny człowiekowi kontakt społeczny i realizację potrzeb społecznych.

• Wychowawczym - największą wartość przypisuje się wychowaniu przez pracę. Człowiek wykonując pracę nie tylko tworzy nowe wartości, ale także podlega nieustannemu rozwojowi osobowemu i społecznemu, doskonaląc siebie i swoje otoczenie.

• Moralny - chodzi o stosunek człowieka do pracy, sposób jej traktowania, szanowania i wykonywania oraz przeżywania. Praca, jako podstawowy miernik wartości człowieka.

Aksjologiczne aspekty pracy. R. Jedliński wyróżnia następujące wartości:

1. Transcendentne (Bóg, świętość, wiara, zbawienie),

2. Uniwersalne (dobro, prawda),

3. Estetyczne (piękno),

4. Poznawcze (wiedza, mądrość, refleksyjność),

5. Moralne (bohaterstwo, godność, honor, miłość, sprawiedliwość, skromność, przyjaźń, szczerość, wierność, uczciwość, odpowiedzialność).

6. Społeczne (demokracja, patriotyzm, solidarność, tolerancja, rodzina),

7. Witalne (siła, zdrowie, życie),

8. Pragmatyczne (praca, talent, spryt, zaradność),

9. Prestiżowe (kariera, sława, władza, majątek, pieniądze),

10. Hedonistyczne (radość, zabawa, seks).