Śledź nas na:



Pedagogika pracy dziś i jutro

Bardzo ważnym składnikiem pedagogiki pracy jest wychowanie przez pracę, umożliwiane m. in. przez kształcenie zawodowe. Jest ono jednym z działów pedagogiki pracy. Współcześnie realizowane kształcenie zawodowe jest kształceniem wszechstronnym, a więc uwzględniającym zadania kształcenia umysłowego, politechnicznego, moralnego, estetycznego i fizycznego. Rezultatem kształcenia zawodowego jest wykształcenie zawodowe. Podstawową formą organizacyjno - programową kształcenia zawodowego jest szkoła zawodowa jak również zakłady pracy, warsztaty rzemieślnicze i różne ośrodki kursowe. Ostatnio postuluje się aby w szkolnictwie zawodowym pracował nauczyciel przedmiotów zawodowych przygotowany do prowadzenia zarówno teoretycznych przedmiotów zawodowych, jak i zajęć praktycznych, a zatem, aby realizował obie dopełniające się strony procesu kształcenia zawodowego: kształcenie teoretyczne i praktyczne. Wymagać to będzie innego spojrzenia na proces kształcenia nauczycieli szkół zawodowych. Obecnie kształcona w szkołach zawodowych młodzież wyraźnie traci na przygotowaniu praktycznym. Jej kształcenie nasycone jest głównie nadmiernym teoretyzowaniem i werbalizmem. Rzutuje to jednocześnie negatywnie na stany kwalifikacyjne i kompetencyjne młodych pracowników. Zatem tym bardziej aktualne staje się szukanie rozwiązań systemowych, w których równowaga między kształceniem teoretycznym i praktycznym będzie właściwą, najbardziej pożądaną.

Dla reprezentantów pedagogiki pracy istotne są różnorodne następstwa dokonujących się procesów restrukturyzacyjnych i prywatyzacyjnych a także reprywatyzacyjnych. Wielce zachęcającym dla nich jest więc dążenie do wzrastającej roli kwalifikacji pracowniczych, w tym kompetencyjności, odpowiedzialności i mobilności zawodowej. Problem na dzień dzisiejszy podstawowy to bezrobocie. Pedagogów pracy szczególnie niepokoi fakt, że w zbiorowości bezrobotnych znajduje się wielu absolwentów zasadniczych i średnich szkół zawodowych oraz szkół wyższych. Rozwinięto więc działania na rzecz aktywizacji bezrobotnych w procesie poszukiwania pracy czemu służy: doradztwo pracy, szkolenie i przekwalifikowanie. Można więc przypuszczać, że w przyszłości nastąpi wyraźne zahamowanie narastającego dotychczas zjawiska bezrobocia lub też stosowane będą jeszcze bardziej skuteczne środki gwarantujące ludziom pracę, a zwłaszcza ludziom młodym czyli absolwentom szkół zawodowych i wyższych.

Oficjalne uznanie pedagogiki pracy za dyscyplinę pedagogiczną spowodowało utrwalenie się kategorii pojęciowej jaką jest pedagog pracy. Uzyskanie przez tę kategorię praw obywatelstwa w codziennym życiu odzwierciedla i potwierdza fakt, że stanowisko pedagoga pracy jest już często tworzone i obsadzane. Pedagog pracy to pracownik zajmujący się działalnością pedagogiczną, umiejący i chcący pracować z młodzieżą i z dorosłymi nad wyrabianiem w nich postawy dobrego człowieka, dobrego obywatela i dobrego pracownika zarazem, przy tym pracownika osiągającego mistrzostwo w zawodzie oraz pełne zadowolenie z wykonywania powierzonych mu zadań zawodowych i społecznych. Działalność społeczno - wychowawcza i humanizacyjna pedagoga pracy nastawiona jest więc i przypuszczalnie zawsze będzie, na uznanie człowieka pracy jako głównego podmiotu, a zarazem przedmiotu oddziaływań, przy czym w tym oddziaływaniu głównym środkiem i celem staje się praca. Uznanie pracy, wychowania przez pracę, stanowi warunek istotny, realizacji celów zawodowych. Działalność prowadzona przez pedagogów pracy jest działalnością społeczną, dotyczy bowiem zjawisk i procesów występujących w społeczeństwie. Obejmuje również system działań natury organizacyjnej, w formie poradnictwa, popularyzatorstwa i czynności administracyjnych. Pedagogika pracy jest dziedziną wiedzy powiązaną z wieloma dyscyplinami naukowymi. Wpływa to na zakres zainteresowań ogólnych społeczno - zawodowych i specjalistycznych pedagoga pracy oraz znajduje odbicie w jego praktycznej działalności zawodowej. Dziś można powiedzieć, że pedagog pracy stanowi znaczącą postać w naszej rzeczywistości. Zainteresowanie powyższą specjalnością wzrasta z roku na rok. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy spełniająca w dziedzinie kształcenia i doskonalenia pedagogów pracy rolę ośrodka wiodącego, opowiada się nieustannie za traktowaniem tej problematyki jako ściśle związanej z rekonstrukcją gospodarki narodowej.

Na podstawie obecnego stanu gospodarki narodowej i życia społecznego stwierdzić należy, iż problem pedagogiki pracy jest otwarty oraz poddawany on będzie nieustannym zmianom. Należy mieć nadzieję, że idea pedagogiki pracy po występujących dziś oznakach kryzysu, stawać się będzie dyscypliną pedagogiczną liczącą się w strukturach nauk pedagogicznych i nauk o pracy, a tym bardziej w codziennym działaniu społeczno - gospodarczym.


BIBLIOGRAFIA

 

  1. Dobrowolska D., Praca w życiu człowieka, Warszawa 1988, CRZZ.

  2. Encyklopedia pedagogiczna, pod red. W. Pomykało, Warszawa 1993, Fundacja Innowacja.

  3. Gerlach R., Podolska - Filipowicz E., Szkoła i nauczyciel a integracja Europy, Bydgoszcz 1993, WSP.

  4. Godlewski M., Wiatrowski Z., Kształcenie nauczycieli szkół zawodowych, Warszawa 1971, PWSZ - BKZ.

  5. Jamiński A., Wychowanie przez pracę, Warszawa 1975, WsiP.

  6. Kaczor S., Kształcenie i doskonalenie w okresie przemian, Radom 1993, MCNEMT.

  7. Kołkowski L., Nauczanie zawodu w systemie szkolnym, Warszawa 1986, WsiP.

  8. Krupska N. K., O kształceniu politechnicznym, Warszawa 1964, NK.

  9. Kupisiewicz Cz., Paradygmaty i wizje reform oświatowych, Warszawa 1985, PWN.

  10. Wiatrowski Z., Gerlach R., Podstawowe idee i twierdzenia pedagogiki pracy oraz ich percepcja i realizacja społeczna, Bydgoszcz 1990, WSP.

  11. Wiatrowski Z., Podstawy pedagogiki pracy, Bydgoszcz 1994, WSP.

 



Zobacz także